Z??oty wiek Okinawskiego Karate czIII
Mark L. Schoene przeprowadzi?? wywiad z mistrzem Anthony Mirakian'em



Grupa uczni??w w dojo Mistrza Meitoku Yagi na Okinawie w 1950 latach. W pierwszym rzÄ?dzie, od lewej do prawej znajdujÄ? siÄ?: Anthony Mirakian , Tamaki , Mistrz Meitoku Yagi, Yunshun Tamaki i Shosei Shiroma. StojÄ?cy z tylu to: Meitatsu Yagi (trzeci od lewej) i obok niego Shigetoshi Seneha.


Jakie by??o podej??cie wielkiego mistrza Meitoku Yagi do Ä?wicze?? na makiwarze ?

Wielki mistrz Yagi uwa??a te Ä?wiczenia za najlepszÄ? metodÄ? Ä?wiczenia druzgocÄ?cego uderzenia. Makiwara znajdowa??a siÄ? w przedsionku jego dojo. Miejsce to by??o ogrodzone dwumetrowym p??otem, aby nikt nie m??g?? podglÄ?daÄ? treningu. Sta??o tam sze??Ä? makiwar. Ilo??Ä? uderze?? mieli??my wykonywaÄ? wed??ug w??asnego uznania, ale pomimo to Ä?wiczyli??my bardzo pilnie. Makiwary znajdowa??y siÄ? oko??o metra od ogrodzenia. Jeden z uczni??w zwyk?? przywiÄ?zywaÄ? patyk do wierzcho??ka ogrodzenia, na kt??rym nastÄ?pnie zawiesza?? kamie??. Kamie?? ten znajdowa?? siÄ? oko??o dziesiÄ?ciu centymetr??w od makiwary. UderzajÄ?c w makiwarÄ? starali??my siÄ? poruszyÄ? kamie??. Je??li siÄ? to nam udawa??o, przesuwali??my kamie??. Nasze kolejne ciosy musia??y byÄ? wykonywane ze zwiÄ?kszonÄ? si??Ä?. Czasami wielki mistrz Yagi Ä?wiczy?? kr??tkie uderzenia na makiwarze. Kiedy Ä?wiczy?? na makiwarze jego stopy by??y ustawione r??wnolegle na przeciwko przyrzÄ?du. By??a te?? jedna sosnowa makiwara, kt??ra dodatkowo by??a zahartowana. DziÄ?ki temu nie by??a tak giÄ?tka jak pozosta??e. Od czasu do czasu Ä?wiczy??em na tej makiwarze, ale mia??em problem z jej odgiÄ?ciem. Kt??rej?? mia??em ochotÄ? na niej poÄ?wiczyÄ?, ale nie mog??em jej znale??Ä?. Wtedy zauwa??y??em, ??e jest z??amana przy podstawie. Zapyta??em pana Yushun Tamaki, najlepszego ucznia wielkiego mistrza, co siÄ? sta??o. Wyja??ni?? mi, ??e zesz??ego wieczoru przyszed?? Sensei, aby poÄ?wiczyÄ? na makiwarze. Ustawi?? siÄ? przed makiwarÄ?, wyda?? z siebie g??o??ne "uch" i uderzy?? w makiwarÄ? ??amiÄ?c jÄ?. Wykona?? cios na odleg??o??Ä? zaledwie trzech centymetr??w. Po tylu latach nadal siÄ? zastanawiam w jaki spos??b m??g?? tego dokonaÄ?. Kiedy kilka lat temu odwiedzi?? mnie syn wielkiego mistrza Yagi, Sensei Meitetsu Yagi, w moim dojo w Watertown, powiedzia?? mi, ??e jego ojciec rozwinÄ??? zdolno??Ä? wykorzystania si??y wewnÄ?trznej w stu procentach.

- Czy jest wa??ne aby podczas Ä?wicze?? na makiwarze ca??kowicie uodporniÄ? d??onie na b??l ?

Na niekt??rych starych zdjÄ?ciach wielkiego mistrza Chojun Miyagi widaÄ? jak pokazuje on, ??e d??onie nie powinny byÄ? ca??kowicie uodpornione na b??l. - Mo??na Ä?wiczyÄ? na makiwarze i jednocze??nie mieÄ? d??onie wra??liwe na b??l. W wiÄ?kszo??ci makiwar g??ra by??a owiniÄ?ta sznurem wykonanym z ??odyg ry??u. To powodowa??o, ??e sk??ra na kostkach by??a rozcinana, co w konsekwencji prowadzi??o do ogromnej niewra??liwo??ci na b??l. Ale sÄ? te?? inne sposoby na skonstruowanie makiwary . G??rÄ? mo??na owinÄ?Ä? kocem, sk??rÄ?, kawa??kiem gumy, czym?? co nie bÄ?dzie rozcina??o kostek. Mo??na mieÄ? rÄ?ce, kt??re wyglÄ?dajÄ? normalnie ale sÄ? w stanie zadaÄ? potÄ???ny cios karate. Wielu ludzi ??le pojmuje sens Ä?wiczenia na makiwarze. B??Ä?dnie wiÄ???Ä?, ??e celem jest maltretowanie d??oni i wykszta??canie olbrzymiej niewra??liwo??ci na b??l. Tak naprawdÄ? nacisk powinien byÄ? k??adziony na wzmocnienie d??oni i nadgarstka aby przy uderzeniu kogo?? piÄ???Ä? nie skrzywi??a siÄ?. Ä?wiczenie na makiwarze wzmacnia prawid??owÄ? postawÄ?. Je??li twoja postawa jest s??aba, nieprawid??owa to twoje uderzenia te?? takie bÄ?dÄ?. W??a??nie makiwara ujawnia takie rzeczy. Nie uderzali??my w makiwarÄ? tyle samo razy prawÄ? i lewÄ? rÄ?kÄ?. Powiedziano mi , ??e je??li siÄ? jest praworÄ?cznym to trzeba w makiwarÄ? uderzaÄ? trzy razy wiÄ?cej lewÄ? rÄ?kÄ? i odwrotnie , je??li siÄ? jest leworÄ?cznym. Na przyk??ad ja jestem praworÄ?czny i je??li uderzÄ? w makiwarÄ? piÄ?Ä?set razy prawÄ? rÄ?kÄ? to lewÄ? muszÄ? uderzyÄ? tysiÄ?c piÄ?Ä?set razy. W ten spos??b rozwija siÄ? jednakowÄ? si??Ä? w obydwu rÄ?kach.

- Czy podczas Ä?wiczenia kata, rozmawiali??cie o znaczeniu ka??dego ruchu i jego zastosowaniu ?

- Bardzo ma??o wiedzieli??my o znaczeniu, a ju?? w og??le nie rozmawiali??my na temat termin??w obowiÄ?zujÄ?cych w kata. Og??lnie rzecz biorÄ?c bardzo ma??o rozmawiali??my. Nacisk k??adziony by?? na wykonywanie kata, ani??eli na dyskutowanie o nich. Niekt??re proste zastosowania kata by??y dla nas oczywiste. Czasami wielki mistrz Meitoku Yagi prosi?? Yushun Tamaki, aby ten go zaatakowa??. I w ten spos??b demonstrowa?? nam zastosowanie kata. Ale w wiÄ?kszo??ci zastosowania zosta??y pozostawione dla uczni??w wyobra??ni i ciekawo??ci. To by??o bardzo logiczne, aby zmuszaÄ? uczni??w do my??lenia. Niekt??re techniki w kata sÄ? oczywiste: uderzanie tutaj, blok tam. Jednak??e wiele zastosowa?? by??o bardzo ciÄ???ko rozgry??Ä?. Zdarza??o siÄ?, ??e karateka wrÄ?cz b??Ä?dnie interpretowa?? dane zastosowanie. Czasami jeden ruch mo??e mieÄ? wiele zastosowa??. Powiedziano mi, ??e chi??scy mistrzowie ukrywali zastosowanie swoich technik, kt??re by??y na wysokim stopniu zaawansowania. Starali siÄ?, aby inni mistrzowie, Ä?wiczÄ?cy inne style, nie nauczyli siÄ? ich ukrytych technik walki. Wielki mistrz Yagi zosta?? raz zapytany czy w karate Goju-Ryu by??y jakie?? "Gokui" lub "Hiden" podobnie jak w innych sztukach walki. "Gokui" sÄ? to sekrety, kt??re mogÄ? byÄ? zrozumiane jedynie przez tych, kt??rzy Ä?wiczÄ? od bardzo dawna. "Hiden" sÄ? to sekrety, kt??re sÄ? wyjawiane i przekazywane tylko wybranym uczniom. Wielki mistrz powiedzia??, ??e nie istnia??y jako takie "Gokui" i "Hiden" w karate Goju-Ryu. Ale ka??dy kata posiada?? "Nanijru Gokuden", to znaczy sekrety, kt??re mo??na siÄ? by??o samemu nauczyÄ?. Mo??na by??o je zrozumieÄ? jedynie poprzez metodÄ? pr??b i b??Ä?d??w. M??wi??, ??e w??a??nie nieustanne pr??bowanie i wysi??ek by??y najwa??niejsze. D??ugie bezustanne pr??bowanie by??o najwiÄ?kszym sekretem. Uczysz siÄ? sam, pod nadzorem nauczyciela, krok po kroku poprzez d??ugie i wytrwa??e Ä?wiczenia. Zwr??ci?? r??wnie?? uwagÄ? na pewien szczeg????. Je??li dw??ch uczni??w o ca??kowicie r????nym stopniu zaawansowania zobaczy danÄ? technikÄ? lub zastosowanie, to ka??dy z nich zrozumie to w inny spos??b. Uwa??am, ??e ucze??, kt??ry dopiero Ä?wiczy od kilku lat nie powinien siÄ? przejmowaÄ? zastosowaniem, ale powinien pracowaÄ? na podstawami. Dla kogo?? kto trenowa?? o wiele d??u??ej, na przyk??ad osiem czy dziesiÄ?Ä? lat, dobrze by by??o, aby pozastanawia?? siÄ? nad znaczeniem technik kata. Ale nie powinno mu to spÄ?dzaÄ? snu z powiek. Bowiem w prawdziwej walce nie liczy siÄ? ??wiadome zastosowanie lecz spontaniczno??Ä?, pod??wiadoma, natychmiastowa reakcja.

- Co masz na my??li m??wiÄ?c to?

- Karate nie jest wy??Ä?cznie "fizycznÄ?" sztukÄ? walki. Posiada r??wnie?? elementy duchowe i umys??owe. Filozofia okinawskiego karate, a w szczeg??lno??ci Goju-Ryu, wyznaje, ??e podczas Ä?wiczenia cia??a trenujÄ?cy r??wnie?? pod??wiadomie Ä?wiczy umys??. To jest najwiÄ?ksze bogactwo, kt??re znajduje siÄ? w najprawdziwszym karate. Podczas gdy Ä?wiczymy nasze cia??o w naturalny spos??b, robimy to samo z naszym umys??em. Dla poczÄ?tkujÄ?cego wszystkie ruchy sÄ? mechaniczne i musi je ??wiadomie powtarzaÄ?. ??wiadomo??Ä? k????ci siÄ? z pod??wiadomo??ciÄ?. Ucze?? musi siÄ? uczyÄ? poprzez bezustanne powtarzanie. Ucze?? musi pamiÄ?taÄ? o pracy n??g, utrzymywaÄ? prawid??owÄ? postawÄ?, ramiona musi mieÄ? skierowane do do??u, musi patrzeÄ? przed siebie i pamiÄ?taÄ? o regularnym oddechu. Po dw??ch, trzech latach ruchy przestanÄ? byÄ? wykonywane mechanicznie. A po dziesiÄ?ciu, piÄ?tnastu latach bÄ?dÄ? one wykonywane bez wysi??ku i automatycznie. Gdyby ucze?? zosta?? zaatakowany, zareagowa??by spontanicznie. Pod??wiadomo??Ä? przejmie kontrolÄ? i jego ruchy bÄ?dÄ? szybkie jak b??yskawica. Je??li wszystkie ruchy sÄ? wykonywane ??wiadomie to bÄ?dÄ? one powolne i zbyt mechaniczne. W przypadku ucznia, kt??ry jest na wysokim poziomie zaawansowania, nie ma znaczenia czy uderza czy blokuje. Albo te?? broni siÄ? czy atakuje. Wszystko to stanowi jeden ruch. Jest to dodatkowa umiejÄ?tno??Ä?, kt??rÄ? nabywa siÄ? po latach trenowania cia??a i umys??u.

- Jak siÄ? zachowywa?? wielki mistrz Yagi w dojo ? Czy mo??na siÄ? by??o do niego zbli??yÄ? ?

- Do pewnego stopnia tak, ale zbyt czÄ?sto siÄ? do niego nie zbli??a??em ze wzglÄ?du na szacunek. Kiedy na przyk??ad zada??em pytanie na temat zastosowania, przestawa?? Ä?wiczyÄ? i wo??a?? swojego ucznia Yushun Tamaki, kt??ry wyja??nia?? poszczeg??lne ruchy. Ale zdarza??o siÄ?, ??e w og??le nie wyja??nia?? i dalej prowadzi?? zajÄ?cia. Szanowali??my wielkiego mistrza . Byli??my wobec niego lojalni i bezgranicznie oddani. Pomimo to panowa??a miÄ?dzy nami harmoniczna wiÄ???. Dojo by??o prowadzone do??Ä? rygorystycznie. W innych dojo mo??na by??o zauwa??yÄ?, ??e mistrz zachowywa?? dystans miÄ?dzy swojÄ? osobÄ? a uczniami. Wszelkie pytania dotyczÄ?ce kata irytowa??y go.

- Czy Ä?wiczyli??cie wolnÄ? walkÄ? w dojo wielkiego mistrza Meitoku Yagi ?

- Nie. Wielki mistrz Meitoku Yagi by?? i jest nadal przeciwny wolnym walkom w tradycyjnym okinawskim Goju-Ryu karate-do. By??y kiedy?? przeprowadzane eksperymenty w zwiÄ?zku z tym, ale zosta??y one zaniechane. Chojun Miyagi przesz??o p???? wieku temu sam pr??bowa?? sparingu w wolnym stylu, u??ywajÄ?c r????nego rodzaju ochraniaczy. Porzuci?? ten pomys??, gdy?? uwa??a??, ??e nie istniejÄ? takie ochraniacze, kt??re mog??yby zabezpieczyÄ? wszystkie obszary energetyczne. Wielki mistrz Meitoku Yagi uwa??a??, ??e karate Goju-Ryu powinno byÄ? sposobem na ??ycie. Powiedzia??, ??e w karate panuje wyjÄ?tkowy duch, kt??rego nie mo??na dostrzec w innych sportach. Wielki mistrz Yagi uwa??a??, ??e wolna walka niszczy istotÄ? karate-do. PraktykujÄ?c takie walki, zamienia siÄ? karate w sport. A prawdziwe karate nie jest sportem. Dlatego wolna walka jest tematem tabu. Ujmuje ona karate-do, wprowadza z??y nastr??j do dojo i krzywdzi uczni??w. Praktykowali??my w dojo wielkiego mistrza Yagi wcze??niej przygotowane, natchnione duchowo kumite, ale nigdy wolnej walki.

- Czy nie uwa??asz, ??e warto mieÄ? styczno??Ä? z wolnÄ? walkÄ?, aby byÄ? dobrym podczas ewentualnej walki na ulicy. -

Nie . We??my na przyk??ad osobÄ?, kt??ra pilnie Ä?wiczy??a karate przez piÄ?Ä? do dziesiÄ?ciu lat. Po tak d??ugiej praktyce ucze?? powinien mieÄ? bardzo dobrze opanowanÄ? technikÄ?, refleks i powinien byÄ? w stanie obroniÄ? siÄ? przed napastnikiem. Wolna walka mo??e byÄ? przeszkodÄ? w rozwijaniu prawid??owych technik karate. W szczeg??lno??ci w okinawskim Goju-Ryu, gdzie nacisk k??adziony jest na zako??czenie walki ostatecznym druzgocÄ?cym ciosem. Walka na ulicach i na ringu znacznie siÄ? r????ni. Wiele technik jest zabronionych podczas wolnej walki. Poprzez takie restrykcje Ä?wiczÄ?cy jest w pewien spos??b ograniczony, je??li chodzi o wykorzystanie technik. Okinawskie karate powinno byÄ? Ä?wiczone przez ca??e ??ycie. Wielki mistrz Meitoku Yagi nadal Ä?wiczy pomimo, i?? sko??czy?? 78 lat. Ucze??, kt??ry czÄ?sto uprawia wolnÄ? walkÄ? prawdopodonie bÄ?dzie Ä?wiczy?? karate przez zaledwie kilka kolejnych lat. Nie zezwalam na wolnÄ? walkÄ? w moim dojo.

- Czy twoi koledzy, z kt??rymi Ä?wiczy??e?? w szkole wielkiego mistrza Yagi, nadal Ä?wiczÄ? ?

- Tak, wielu z nich jest obecnie znakomitymi mistrzami. Najwybitniejszym uczniem mistrza Yagi by?? Yushun Tamaki (9 dan). Ju?? nie naucza w swoim dojo, ale nadal codziennie Ä?wiczy. Jest on uciele??nieniem prawdziwego mistrza karate. Jest nies??ychanie zrÄ?czny i silny, a zarazem uprzejmy, pokorny i pracowity. Kata oraz inne techniki w jego wykonaniu sÄ? wyjÄ?tkowe. Synowie wielkiego mistrza Yagi r??wnie?? uczyli siÄ? w dojo w tym samym czasie co ja. Wtedy m??odszy syn, Meitetsu Yagi mia?? 9 lat, ale pomimo wieku by?? bardzo uduchowionym uczniem. Obecnie ma 9dan'a i jest silnym, zrÄ?cznym oraz energicznym karatekÄ?. Jego dojo mie??ci siÄ? w wiosce Nagata. Kilka lat temu przyby?? do Watertown, ??eby uczyÄ? w mojej szkole. Moi uczniowie zaznajomili siÄ? z jego ulubionym angielskim s????wkiem, kt??re znaczy znosiÄ?, przetrwaÄ?. CzÄ?sto powtarza?? je podczas swoich bardzo wymagajÄ?cych trening??w. Starszy syn, Mietatsu Yagi by?? jeszcze nastolatkiem kiedy pierwszy raz z nim Ä?wiczy??em. By?? smuk??ym cz??owiekiem, ale jego ruchy by??y p??ynne i silne. Obecnie ma 9 dan i zosta?? og??oszony prezesem Wszystkich Okinawskich Organizacji Goju-Ryu Karate-do w czerwcu 1989 roku. Jest bardzo silnym mistrzem, kt??ry przepiÄ?knie wykonuje kata. On r??wnie?? odwiedzi?? mnie by nauczaÄ? w moim dojo. Sensei Meitatsu Yagi jest bardzo surowym mistrzem, kt??ry dodatkowo pe??ni funkcjÄ? g????wnego instruktora w Meibukan Honbu (G????wna kwatera) Dojo w Kume, w Naha na Okinawie oraz jest przewodniczÄ?cym Organizacji Okinawskiego Meibukan Goju-Ryu Karate-do. Sensei Meitetsu Yagi jest zastÄ?pcÄ?, a prezesem tej organizacji jest wielki mistrz Meitoku Yagi.

Mo??na przeczytaÄ? wiele sprzecznych informacji na temat Ä?wiczenia Sanchin. Inne kata zdajÄ? siÄ? nie sprawiaÄ? tyle problemu. W jaki spos??b zosta??o przedstawione Sanchin na Okinawie ?

- Sanchin jest to kihon kata, podstawowy kata w okinawskim Goju-Ryu. Ma on wiele zastosowa??. Jednym z nich jest wykszta??cenie si??y u Ä?wiczÄ?cego. Wed??ug chi??skich mistrz??w centrum psychiczne cz??owieka znajduje siÄ? w Tan Tien, miejscu po??o??onym oko??o 4 centymetr??w poni??ej pÄ?pka. W wielu chi??skich Taoistycznych tekstach punkt ten odnosi siÄ? do duchowego kot??a. Sanchin wzmacnia ten punkt. Karateka, kt??ry Ä?wiczy Sanchin przez wiele lat, rozwinie w sobie ogromnÄ? si??Ä? fizycznÄ?, dziÄ?ki lepszemu przep??ywowi chi. Sanchin uspokoi ucznia, poprawi opanowanie i wzmocni samo kontrolÄ?. A tak??e u??atwi kontrolÄ? oddechu i zdolno??Ä? sprostania przeciwnikowi. Je??li osoba dyszy i traci kontrolÄ? nad oddychaniem to r??wnie?? traci kontrolÄ? nad technikÄ? i samym sobÄ?. Kolejne zastosowanie Sanchin pozwala na utwardzanie ca??ego cia??a, dziÄ?ki dynamicznemu oddychaniu. PamiÄ?tam pewien pokaz, kt??ry odby?? siÄ? na Okinawie. Przeprowadzi?? go mistrz, kt??ry mia?? bardzo dobrze opanowany Sanchin. Jego oddech brzmia?? jak ryk lwa i kiedy go wykonywa?? wydala?? przy tym olbrzymiÄ? si??Ä?, nie tylko ??yciowÄ?. Jak siÄ? p????niej okaza??o by?? mistrzem, kt??ry wy??Ä?cznie Ä?wiczy?? Sanchin kata. Mia?? wtedy oko??o 60 lat, a kata wykonywa?? po osiem razy rano ?? wieczorem przez 35 lat. Wed??ug mnie Sanchin kata jest najwa??niejszym Ä?wiczeniem dla karateki, kt??ry chce opanowaÄ? karate Goju-Ryu. Je??li siÄ? zaniedbuje Sanchin kata to bÄ?dzie to mia??o wp??yw na ca??y trening karate Goju-Ryu. Nauczanie Goju-Ryu zosta??o zbudowane na podstawie za??o??e?? Sanchin kata, kt??re m??wiÄ? o prawid??owym oddychaniu i Ä?wiczeniu podbrzusza. W dojo wielkiego mistrza Kanryu Higaonna uczniowie wy??Ä?cznie Ä?wiczyli wy??Ä?cznie Sanchin kata i podstawowe techniki przez pierwsze trzy cztery lata. Sanchin jest zwykle Ä?wiczony w ten spos??b: trzy kroki do przodu i trzy do ty??u, nastÄ?pnie jeden krok do przodu i jeden do ty??u. W dojo wielkiego mistrza Kanryu Higaonna czasami Ä?wiczono w inny spos??b: 15, 20 lub 25 krok??w do przodu i tyle samo do ty??u. Takie Ä?wiczenie karate oparte na Sanchin by??o bardzo wymagajÄ?ce i wyczerpujÄ?ce.

- Czy uwa??asz, ??e osoba Ä?wiczÄ?ca mo??e zrobiÄ? sobie krzywdÄ? je??li nieprawid??owo wykonuje Sanchin ?

Tak. Je??li ucze?? nieprawid??owo wykonuje Sanchin mo??e sobie wyrzÄ?dziÄ? krzywdÄ?. UczÄ?cy siÄ? musi uzyskaÄ? wskaz??wki bezpiecznego wykonywania tego Ä?wiczenia.

- Widzia??e?? jak wielu wielkich mistrz??w wykonuje i uczy Sanchin. Czy kiedykolwiek widzia??e??, ??eby kto?? wykonywa?? kata bez s??yszalnego oddechu ?

Nie, nigdy. Poziom s??yszalno??ci oddechu r????ni?? siÄ? znacznie. Ale nigdy nie s??ysza??em, ??eby kto?? wykonywa?? Sanchin i nie by??o s??ychaÄ? oddechu.